Winketkaai

Archeologie blijft steeds opnieuw voor verassingen zorgen. Dat bleek maar al te goed bij de opgravingen die de dienst archeologie uitvoerde aan de Winketkaai. Sinds jaar en dag was daar bouwbedrijf "Dogaer" gevestigd, maar in het voorjaar van 2006 gingen de gebouwen tegen de vlakte, om plaats te maken voor nieuwe woongelegenheid. In de plannen was ook een grote ondergrondse parking voorzien. De dienst archeologie nam dan ook een team van drie man aan, een archeoloog en twee veldmedewerkers, om eerst een kijkje te nemen in de ondergrond. Het team weerstond de moordende hitte van juli, de moesson van augustus en de loodgrijze wolken van september om te onderzoeken wat het verleden in petto had.

De dienst archeologie had wel een erg goede reden om aan de Winketkaai te willen opgraven. Zo waren er in de jaren '80 al eens werken uitgevoerd om een collector onder de straat te plaatsen. Bij die werken kwamen een paar scherven tevoorschijn, die uit in de 10de eeuw dateerden. Dat is erg vroeg voor Mechelen: enkel bij de opgravingen op de site Lamot werden al zulke oude vondsten gedaan. Daarenboven is de Winketkaai een deel van de hogere zandrug die langs de Dijle loopt. Het is op diezelfde rug dat het oudste Mechelen ontstaan moet zijn. Bij vele gelijkaardige steden waren er eerst een aantal kleine nederzettingen die als een soort van kralenketting langs de rivier lagen. Later is er dan eentje dat groter wordt, en het uiteindelijk tot stad weet te schoppen. De andere kleine nederzettingen worden stelselmatig verlaten, omdat de bewoners naar de grotere nederzetting trekken. We hoopten dat als dit ook in Mechelen gebeurd is, dat we dan aan de Winketkaai misschien een van die oudste dorpjes zouden vinden. Jammer genoeg hebben we van die mogelijke nederzetting geen enkel spoor gevonden. Dat wil echter niet zeggen dat de opgravingen niets opgeleverd hebben. Integendeel: de vele sporen leverden ons een idee op van het middeleeuwse Mechelen buiten de stadsmuren, en over het landschap aan de Dijle voor de bewoning.

In totaal werden een 140-tal sporen aangetroffen en gedocumenteerd, van klein en oppervlakkig tot groot en diep. Ook de datering van de resten loopt erg uiteen. Er werden sporen aangetroffen van bewoning, van de 14de eeuw tot nu. Sommige van deze sporen zijn afvalkuilen, andere dan weer resten van houten palen, nog andere houden verband met latrines. Er werd zelfs een bakstenen waterput gevonden. We vonden ook een gracht en een kleine poel. Het totaalbeeld is heel anders dan wat we kennen uit de binnenstad. Daar liggen de resten immers veel dichter bij elkaar en wordt het ene spoor doorsneden door het andere. De bewoning heeft er ook veel meer stenen overblijfselen nagelaten, zoals muren, bakstenen beerputten, kelders, waterputten... Op het terrein aan de Winketkaai lagen de kuilen redelijk verspreid en meestal geïsoleerd. Bakstenen muren en beerputten werden er niet gevonden. We bevinden ons waarschijnlijk op het erf van een boerderij. Het woonhuis dat bij dit erf hoorde, werd jammer genoeg niet gevonden.