Vrijwillige terugkeer is een sociaal programma voor een migrant die er zelf voor kiest om terug te keren naar het land van herkomst. Het doel van dit programma is om de terugkeer duurzaam en haalbaar te maken. Vrijwillige terugkeer is bedoeld voor alle personen die niet (meer) over een verblijfsvergunning beschikken in België of afstand nemen van hun asielaanvraag.
Het gaat vaak over migranten die geen opties of perspectief hebben in België. Ze moeten of willen België verlaten, maar beschikken niet over de financiële of logistieke middelen om dit te doen. Met vrijwillige terugkeer hebben ze een menselijk alternatief. Deze personen krijgen begeleiding vanuit België, ook bij aankomst in hun herkomstland.
In België is Fedasil (het Federaal Agentschap voor de opvang van Asielzoekers) verantwoordelijk voor dit programma samen met IOM (Internationale Organisatie voor Migratie) en Caritas International.
Steunpunt Asiel en Migratie helpt mensen in Mechelen die vrijwillige terugkeer overwegen.