Vergunning voor het vellen van een boom

Bomen in bosverband

• Indien je bomen uit een bos wil kappen of het bos wil uitdunnen, dan moet je een kapmachtiging aanvragen bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Bij (een vermoeden van) acuut gevaar, kan je de procedure nalezen op hun website.
• Bij een gedeeltelijke of volledige ontbossing (bijvoorbeeld voor een woning) moet je een omgevingsvergunning aanvragen. Indien je beschikt over een goedgekeurd bosbeheerplan, dan hoef je geen vergunning aan te vragen.  

Opgelet: zelfs een klein groepje bomen in jouw tuin kan in sommige gevallen als een bos worden beschouwd. Om zeker te zijn, kan je best contact opnemen met het Agentschap voor Natuur en Bos. 

Bomen niet in bosverband

Voor het kappen van hoogstammige bomen is een omgevingsvergunning nodig. Deze vergunning is ook nodig voor het vellen van dode of zieke hoogstammige bomen, of bij een ecologische velling. Toch zijn er enkele uitzonderingen.

Is de boom hoogstammig?

• Een 'hoogstammige boom' (zoals bedoeld in artikel 4.2.1., punt 3° van de VCRO) is een boom die een stamomtrek van minstens één meter heeft (gemeten op een hoogte van één meter boven het maaiveld) en niet gelegen is in een bos.  Opgelet: een stamomtrek is de omtrek van de stam, niet de diameter.
• Een meerstammige boom wordt als hoogstammig beschouwd als de gezamenlijke stamomtrek (de som van de omtrek van alle stammen) minstens één meter bedraagt (gemeten op een hoogte van één meter boven het maaiveld).  

Is de (gezamenlijke) stamomtrek kleiner dan 1 meter, dan is de boom niet hoogstammig en dus niet vergunningsplichtig. 

Andere redenen voor vrijstelling

Elke hoogstammige boom met een stamomtrek groter dan één meter is vergunningsplichtig, maar er zijn op deze regel enkele uitzonderingen van toepassing waardoor je kans hebt op een vrijstelling.  

Je hebt geen vergunning nodig indien voldaan is aan alle onderstaande voorwaarden: 

• De bomen maken geen deel uit van een bos.
• De bomen liggen in:
  • een woongebied in de ruime zin;
  • of in een agrarisch gebied in de ruime zin;
  • of in een industriegebied in de ruime zin.
• De bomen liggen niet in een woonparkgebied.
• De bomen liggen binnen een straal van 15 meter rondom de vergunde woning, de vergunde landbouwbedrijfswoning of landbouwbedrijfsgebouwen of de vergunde bedrijfswoning of bedrijfsgebouwen (de straal van 15 meter dient jouw vergunde woning te betreffen en geen serres, garages, ... of woningen op andere percelen). 

Je dient dus na te gaan of aan al deze voorwaarden voldaan is om de boom te kunnen kappen zonder vergunning. In het andere geval dient er een omgevingsvergunning aangevraagd te worden.  

Voor elke gevelde hoogstammige boom, ongeacht of deze vergunningsplichtig is of niet, is de boomcompensatie van toepassing (Artikel 86 van de Stedenbouwkundige Verordening Stad Mechelen).  

Wat als de hoogstammige boom een ernstige plotse dreiging vormt? 

Indien de hoogstammige boom op korte termijn een gevaar vormt voor personen, eigendommen of andere bomen, dan kan een procedure omwille van acuut gevaar worden opgestart. 

• Staat deze boom in een bos? Contacteer het Agentschap voor Natuur en Bos.  
• Staat de boom niet in een bos én is deze vergunningsplichtig? Contacteer onze stadsdienst Natuur- en Groenontwikkeling via natuurengroen@mechelen.be met onderstaande info:  
  • Jouw contactgegevens
  • Omschrijving van de situatie
  • Stamomtrek en boomsoort (indien mogelijk)
  • Situeringsplan van de boom (afstand tot jouw woning/ perceelsgrens).
  • Minstens 3 foto's die het acuut gevaar weergeven, waarvan minstens 1 detail en 1 algemene foto
  • Advies van een erkend boomverzorger (indien mogelijk)

Een bevoegd ambtenaar zal je aanvraag behandelen en voorafgaande schriftelijke instemming van de burgemeester vragen indien er acuut gevaar wordt vastgesteld. Van zodra je deze schriftelijke instemming ontvangt, kan je de boom verwijderen.

Ook de boomcompensatie is hier van toepassing (artikel 86 van de Stedenbouwkundige Verordening Stad Mechelen).

Toch geen acuut gevaar? Wanneer we na onderzoek besluiten dat er geen sprake is van acuut gevaar, dan volg je de normale procedure voor de aanvraag van een omgevingsvergunning. 

Uitzonderingen die geen omgevingsvergunning nodig hebben

• het vellen van hoogstammige bomen, gelegen op terreinen waarvoor een door de bevoegde overheid of bevoegde administratie(s) goedgekeurd beheersplan of beheersvisie bestaat op basis van de milieu- en natuurwetgeving, als het vellen van de hoogstammige bomen als activiteit in dat beheersplan of beheersvisie is opgenomen;
• het vellen van hoogstammige bomen die deel uitmaken van systemen voor grondgebruik waarbij de teelt van bomen wordt gecombineerd met landbouw op dezelfde grond, toegepast op een perceel landbouwgrond als vermeld in artikel 2, 12°, van het decreet van 22 december 2006 houdende inrichting van een gemeenschappelijke identificatie van landbouwers, exploitaties en landbouwgrond in het kader van het meststoffenbeleid en van het landbouwbeleid en waarvan de aanmelding via de verzamelaanvraag en het aanplanten van de bomen is gedaan na 1 juni 2012;
• het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de leidingbeheerder:
  • in de beschermde of voorbehouden zone aan weerszijden van bestaande ondergrondse vervoersinstallaties voor gas of vloeistof;
  • in de veiligheidsstrook van 25 meter aan weerszijden van bestaande bovengrondse hoogspanningslijnen;
  • in de veiligheidsstrook van vijf meter aan weerszijden van bestaande ondergrondse hoogspanningslijnen;
• Het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de spoorwegbeheerder, in toepassing van artikel 2 en 4 van de wet van 15 april 1843 op de politie der spoorwegen, als aan een van volgende voorwaarden is voldaan:
  • de hoogstammige bomen zijn gelegen binnen een ruimte van twintig meter van de vrije rand van de bestaande spoorweg;
  • de hoogstammige bomen zijn hoger dan de afstand tussen de voet van de boom en de vrije rand van de bestaande spoorweg;
• het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, op openbaar domein, mits in de onmiddellijke omgeving in het eerstvolgende plantseizoen een heraanplanting gebeurt. 

Aanvullende voorschriften over groenbescherming en boomcompensatie

De Algemene Stedenbouwkundige Verordening bouwt voort op de Vlaamse regelgeving over ruimtelijke ordening. De verordening bevat aanvullende lokale voorschriften.

Artikel 85: groenbescherming

§1: Behoud van waardevolle groenelementen

Vergunningsplichtige constructies en handelingen moeten zodanig worden ingeplant op het terrein dat bestaande waardevolle groenelementen maximaal behouden kunnen blijven.

§2: Beschermingszone

Rond een te behouden waardevol groenelement wordt een beschermingszone ingericht die voldoet aan de onderstaande voorschriften:

• Ze is minstens even groot als de kroonprojectie van het groenelement;
• Nutsleidingen en graafwerken in de wortelzone zijn niet toegelaten, tenzij er wordt aangetoond dat er ruimtelijk geen andere mogelijkheid is. In voorkomend geval mag er geen onherstelbare schade worden toegebracht aan de wortelzone;
• Ze wordt afgebakend met werfhekken voor de start der werken;
• Ze blijft vrij van werfverkeer, (geparkeerde) voertuigen, werfketen, stockage van bouwmaterialen, bouwafval, enzovoort;
• Er wordt geen vervuild (werf)water of andere derivaten in geloosd;
• Wanneer ze overlapt met een bemalingszone wordt retourbemaling of irrigatie voorzien voor de beschermingszone.

Zorgplicht: binnen het kader van groenbescherming wordt ook verwezen naar de zorgplicht zoals gesteld in artikel 14 van het Decreet Natuurbehoud en haar bijlagen. Indien wijzigingen worden aangebracht aan habitats, ecosystemen, waterrijke gebieden, vegetaties, fauna, flora of kleine landschapselementen moeten alle maatregelen worden genomen om vernietiging of schade te voorkomen, te beperken of indien dit niet mogelijk is, te herstellen.

Artikel 86: boomcompensatie

Indien op een privatief perceel een hoogstammige boom (zoals bedoeld in artikel 4.2.1., punt 3° van de VCRO) die niet gelegen is in een bos (zoals bedoeld in artikel 3, § 1 en § 2, van het bosdecreet) wordt geveld, moeten op het privatief perceel 3 nieuwe bomen worden geplant ter compensatie van de gevelde hoogstammige boom.

Indien één van deze nieuwe bomen op het privatief perceel niet kan worden geplant dan kan hiervoor een financiële compensatie worden geïnd door de stad Mechelen. Deze financiële compensatie wordt beschreven in het belastingreglement van Stad Mechelen.

Artikel 87: verplaatsen of vellen van straatbomen

Het verplaatsen of vellen van straatbomen in functie van handelingen op privatieve percelen wordt niet toegestaan.