De vroegste geschiedenis van de scholen in de wijken en dorpen verschilt niet zo sterk van mekaar. In de loop van de 19de eeuw begint het onderwijs in het klein. Vaak met enkele klasjes en één onderwijzer. Meestal zie je twee scholen los van mekaar ontstaan. Eentje verbonden aan een klooster waar de zusters de plak zwaaiden. En eentje ‘aangenomen’ door de gemeente, gerund door de strenge schoolmeester.
In het begin hebben jongens en meisjes apart les. Maar soms zijn de klassen zo klein dat de jongens en meisjes wel gebruik maken van het zelfde gebouw, maar gescheiden les volgen. Vanaf de jaren 1970 zie je het gemengd onderwijs opduiken en krijgen de klasfoto’s ook een ander uitzicht. Op de foto’s kan je nog andere historische evoluties mee volgen. De oudste exemplaren tonen de schoolbanken rond de grote kolenkachel. Die verwarmde het lokaal van het najaar tot het vroege voorjaar met de kolen die de leerlingen zelf moesten meenemen. De klassen zijn sober op een paar wandplaten en planten na. Maar op de foto’s van de jaren 60 duiken de eerste werkjes van de kinderen op, als versiering van de klaswanden. En schoolfoto’s van de jaren 70 en ‘80 tonen een bont palet van knutselwerkjes, leermiddelen en kleurrijke jassen en tassen van de leerlingen. Of er wordt al eens een ‘ludieke’ klasfoto genomen, gezellig in het groen of acrobatisch op een klimtoestel. Ook de individuele portretten voor de lens van de schoolfotograaf zijn hilarisch herkenbaar. Wie is er nooit met een vers gekamd kopje, naast een of andere potplant of accessoire gefotografeerd? ;-) Maar als je ze allemaal na mekaar presenteert, zie je de tijden veranderen.
De zes digitale expo’s in deze reeks willen geen historisch onderbouwd overzicht van de Mechelse scholengeschiedenis geven. Ze zijn een smaakmaker voor elk dorp of elke wijk op zich. Als oud-leerling of leerkracht voel je je waarschijnlijk extra aangesproken. Maar hopelijk roepen ze bij jou een warme herinnering op aan je eigen schoolverleden.
Voor kijkers die graag dieper graven, leerlingen die foto’s en schoolanekdotes willen delen met gelijkgezinden: bij elke digi-expo geven we de contact-info van de erfgoedgemeenschap die ons hielp bij de samenstelling ervan. Vertel hen jouw verhaal of bezorg hen extra beelden. Maar vergeet zeker niet je waardering uit te spreken voor hun gepassioneerde verzamelwerk. Zonder de inzet van al deze vrijwilligers zou de erfgoedsector en ook deze Erfgoeddag een stukje grijzer zijn.
Zin in meer leesvoer? Hieronder vind je enkele boeiende publicaties en/of websites
Lokaal historicus Herwig De Lannoy schreef drie boeken over het verleden van de stad Mechelen, recent verschenen bij de Mechelse Uitgeverij ElenA en verkrijgbaar in de boekhandel. In de boeken ‘Een stad in omwenteling’ over Mechelen in de 19de eeuw en ‘Een stad in verwondering vaart’ over de 20ste eeuw ontdek je ook meer over de schoolstrijd in Mechelen.
De geschiedenis van school de Ark in Battel kreeg een eigen website en boek bij de viering van haar 150-jarig bestaan.
In Muizen mag je je binnenkort aan een nieuwe publicatie over de lokale geschiedenis verwachten: een portrettenboek met daarin tal van markante Muizenaren. Als je daar meer over wil weten: stuur een mailtje naar boekmuizen@gmail.com of geef een seintje bij Annie Bauweleers: 0475 63 10 46.
