De Vlaamse wetgeving ruimtelijke ordening is terug te vinden in:
- decreten (Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)
- uitvoeringsbesluiten
- omzendbrieven
- verordeningen
- plannen op gewestelijk niveau (het gewestplan, gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen)
- ...
Je kan deze zaken nalezen op de website ruimtelijke ordening in Vlaanderen.
Sinds 1 december 2010 is het nieuwe vrijstellingenbesluit en het besluit meldingsplichtige handelingen van de Vlaamse Regering in werking. Voor een aantal werken werd de omgevingsvergunningsplicht vervangen door een meldingsplicht. Ook zijn een aantal werken van omgevingsvergunning vrijgesteld.
Let wel, er kan enkel worden gewerkt via melding of vrijstelling wanneer de voorgenomen werken of handelingen niet strijdig zijn met stedenbouwkundige voorschriften. Dat kunnen voorschriften zijn van een ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP), een bijzonder plan van aanleg (BPA), een verkavelingsvergunning (verkaveling), een verordening (lokaal reglement) of andere regelgeving (beschermd erfgoed,...).
Stad Mechelen beschikt over verschillende lokale plannen en een algemene stedenbouwkundige verordening. Deze lokale wetgeving maakt dat er op het grondgebied Mechelen voor bepaalde werken nog steeds een omgevingsvergunning nodig is in plaats van een melding of een vrijstelling. Daarom raden we je aan om eerst de beslissingsbomen voor jouw project te doorlopen en/of contact te nemen met de Bouwdienst als je project afwijkt van de voorschriften.
De gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen zijn:
- verordening weekendverblijven
- verordening toegankelijkheid
- verordening hemelwater
- verordening wegen voor voetgangersverkeer
- verordening breedband
- verordening publiciteit
Het gewestplan is een bestemmingsplan op Vlaams niveau waarin algemene bestemmingen zijn vastgelegd (woongebied, landbouwgebied, industriegebied, ...).
Sinds 3 maart 2023 is het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan "Regionaalstedelijk Gebied Mechelen" van kracht. Dit plan stelt een aantal aanpassingen voor aan de bestemmingen en de geldende stedenbouwkundige voorschriften in delen van de gemeenten Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Zemst. Andere gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen zijn eveneens terug te vinden op de website Omgeving Vlaanderen.
Naast de gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen bestaan er ook provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen die terug te vinden zijn op de site van de provincie Antwerpen.
Verder bestaat er ook specifieke regelgeving voor het grondgebied Mechelen die de Vlaamse en provinciale regelgeving aanvult. Deze specifieke regelgeving zit vervat in de lokale wetgeving.
