We vroegen Jana wat IDAHOT voor haar betekent en hoe belangrijk die dag is voor haar. We stelden haar 7 vragen.
Vertel even iets over jezelf.
Ik ben Jana, 36 jaar oud en ‘out’ sinds mijn 18e. Ik identificeer me als vrouw en hou van vrouwen.
Ik ben meemoeder van een dochter van 12, werk deeltijds in de erfgoedsector en daarnaast als moderator en presentator in bijberoep. Verder ben ik gepassioneerd door muziek en literatuur, en zit ik graag uren op mijn koersfiets.
Wat is het belang van IDAHOT voor jou?
IDAHOT betekent voor mij een dag die pleit voor de erkenning van de mensenrechten voor iedereen. Homofobie, bifobie en transfobie zijn helaas nog de werkelijkheid voor vele personen, in vele landen. Ik zou dit jaar voor het eerst in jaren de Belgian Pride hebben kunnen bijwonen. Dat doe ik dan voornamelijk om hen te eren die niet op straat kunnen. Denk aan Oeganda, India, het Brazilië van Bolsonaro - maar ook erg dichtbij aan de ‘holebivrije’ zones in Polen en bedreigde en vermoorde Russische activisten, of de huidige klopjacht op Marokkaanse homo-en bi-mannen.
Wat is het belang van IDAHOT voor de gemeenschap?
Dit jaar benadruk ik graag dat er meer aandacht nodig is voor het pyschisch welzijn bij LGTBQ+ers en non-binaire personen. Je eigen identiteit ontdekken en aanvaarden is geen gemakkelijk proces, ermee voor het voetlicht durven stappen nog een heel ander. Teveel jongeren kampen met interne homofobie, depressieve gevoelens of zelfmoordgedachten - niet in het minst omdat hun omgeving of opvoeding het hen moeilijk maakt zichzelf te aanvaarden.
Wat zijn de reacties van de omgeving (vrienden, familie, Mechelaars) op de strijd voor gelijke kansen?
Mijn progressieve heterovrienden vinden het erg jammer dat zo’n dag nog nodig is. Ze begrijpen niet waarom men zich zou inlaten met iemands privéleven. Terwijl het natuurlijk over veel meer gaat dan dat. Het gevaar zit erin dat vele mensen ook werkelijk denken dat er geen werk meer is. Of verbaasd zijn wanneer ik op de barricades kruip. Zelfs bij mijn eigen familie vang ik dat op. Ik ben van nature een erg positief persoon, maar ik probeer hen er op te wijzen dat het nog werkelijk dagelijks gebeurt, dat er ergens ter wereld verworven rechten worden teruggedraaid, of er een jong iemand een dak boven zijn hoofd verliest omdat hij niet in een plaatje past. Ik besef hoeveel geluk ik heb gehad me te mogen hebben outen in een warm en begripvol gezin, want ik heb evenveel leeftijdsgenoten die nog steeds problematische relaties hebben met hun ouders. We moeten er over blijven waken niets als vanzelfsprekend te zien.
Welke stappen moeten er nog gezet worden opdat iedereen op een gelijkwaardige manier behandeld wordt?
IDAHOT doet me stilstaan bij de politieke betekenis en blijvende noodzaak voor holebi- en genderactivisme. Ikzelf had dan wel geluk met mijn directe omgeving, maar de strijd is nog lang niet gestreden. De Poolse bevolking - geen enkele trouwens - kan je bijvoorbeeld niet zomaar wegzetten als ‘achterlijk’. Je kan zelfs letterlijk niet meer beweren dat die dingen zich ‘ver van ons bed’ afspelen. We moeten begrijpen welke systemen maken dat in een land als Polen ‘holebivrije’ zones worden uitgeroepen, welke rol populisme en politiek daarin speelt, en een samenleving die minderheden graag klein houdt. Maar vooral: hoe gevaarlijk onverschilligheid daarbij is. Het is gevaarlijker wanneer we daarvan wegkijken, of doen alsof het hier niet zover kan komen.
In welke mate heb je veranderingen gezien op persoonlijk, professioneel en beleidsvlak?
Mijn LGTBQ+-vrienden en ik mogen trouwen. Ik herinner me nog dat ik op een bus zat in Leuven, in mijn tweede jaar aan de universiteit, en dat we dat nieuws te horen kregen. Dat was een overwinning, om officieel te mogen houden van wie je wil. Zelf heb ik mijn dochter in 2009 nog moeten ‘stiefadopteren’ - met een cursus en al. Intussen kunnen mijn vriendinnen die meemoeder zijn hun kinderen gewoon erkennen op het gemeentehuis, in een minuutje tijd. Voor velen lijkt dit evident, maar we moeten en mogen niet vergeten wat er in de Belgische wetgeving al is verwezenlijkt. En het is nog verre van evident voor mannen met een kinderwens in een homoseksuele relatie.
Er is nog nood aan diverse rolmodellen, maar ook daar zien we de laatste jaren veel beterschap - niet in minst omdat non-binariteit meer en meer wordt benoemd, en er op cultureel vlak een soort ‘era of women’ aanbrak, in de ‘woke’ popcultuur met showrunners die in hun series alle schakeringen van diversiteit, gender en seksualiteit laten, tot de opkomst van het meer empathische leiderschap in de wereldpolitiek en bekende LGTBQ+-politici.
In welke mate beïnvloedt je geaardheid je professioneel werk?
Ik werk gelukkig in een van nature redelijk progressieve sector en heb nog geen moment meegemaakt waar mijn geaardheid een nadelige rol speelde. Tenzij ik het zelf niet weet natuurlijk. En eerlijk: dan weet ik liever gezegd ook niet.
