PFOS-verontreiniging
In de Dageraadstraat, net buiten de Mechelse ring, ligt de site van de voormalige brandweerkazerne. Tot 2011 gebruikte de brandweer blusschuim met PFOS op het oefenveld. Die chemische stof liet toe om makkelijker en sneller branden te blussen. Na 2011 werd PFOS vervangen.
Na de verhuis van de brandweer werd een bodemonderzoek uitgevoerd op de site. Hieruit bleek dat er ook PFOS en PFOA aanwezig is. In afwachting van de volledige resultaten van het vervolgonderzoek beslisten we op dat moment al om de site niet meteen te ontwikkelen en ook het tijdelijke gebruik van de site te beperken tot activiteiten die de ondergrond niet verstoren.
| Bodem (µg/kg DS) | PFOS | PFOA |
|---|---|---|
| Minimale gemeten concentratie | 0,1 | 0,1 |
| Maximale gemeten concentratie | 600 | 1560 |
| Bodemsaneringsnorm wonen | 18 | 89 |
| Bodemsaneringsnorm recreatie (= huidig gebruik van de site) | 110 | 643 |
| Grondwater (µg/l) | PFOS | PFOA |
|---|---|---|
| Minimale gemeten concentratie | 0,0032 | 0,01 |
| Maximale gemeten concentratie | 65,5 | 7,41 |
| Bodemsaneringsnorm | 0,12 | 0,12 |
Voorlopige conclusies en maatregelen
Gezien de hoge meetwaarden die op het terrein van de brandweerkazerne zijn aangetroffen, de nabijheid van woningen en omdat er nog te weinig geweten is over de verspreiding van deze stoffen, zijn extra voorzorgmaatregelen aangewezen. Het is namelijk niet geweten hoe mensen eraan worden blootgesteld en wat de gezondheidsimpact is van een langetermijnblootstelling
Agentschap Zorg en Gezondheid adviseert het volgende:
Op de site van de oude brandweerkazerne:
- Kinderen niet laten spelen op het onverharde terrein van de oude brandweerkazerne.
- Het verharde terrein van de oude brandweerkazerne wekelijks nat te kuisen.
In een zone van 100m rond de site van de oude brandweerkazerne:
- Meest kwetsbare bevolking (kinderen < 12 jaar, immuungecompromitteerde personen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, of wensen zwanger te worden): geen zelf-geteelde groenten consumeren;
- Algemene bevolking: zelf-geteelde groenten met mate consumeren, mits een goede mix met gekochte groenten. Steeds goed wassen voor consumptie;
- Geen zelf-geteeld kleinvee consumeren;
- Geen grondwater als drinkwater (consumptie) gebruiken;
- Grondwater uit ondiepe putten niet gebruiken om de moestuin te irrigeren;
- Grondwater uit ondiepe putten niet gebruiken om het zwembad te vullen;
- Compost samengesteld met materiaal uit eigen tuin niet gebruiken;
- Goede hygiëne toepassen:
- Voor uzelf: handen wassen, zeker voor de maaltijd;
- In uw binnen-omgeving: kuisen met nat;
- Verstuiving van braakliggende grond zo veel als mogelijk vermijden;
- Geen eigen-geteelde eieren consumeren.
Infovergadering voor onmiddellijke buurtbewoners
De onmiddellijke buurtbewoners van de site werden op donderdag 24 juni 2021 uitgenodigd voor een infovergadering.
Tijdens dit infomoment kregen de aanwezigen toelichting over
- de algemene problematiek rond PFAS in Vlaanderen;
- de stand van zaken van de lopende en bijkomende onderzoeken op de voormalige site van de brandweer;
- de genomen preventieve maatregelen.
Kon je er niet bij zijn of wil je de presentaties en info die gegeven werd nog eens herbekijken?
Disclaimer: De integrale inhoud (informatie, kaarten en andere gegevens) die in deze presentatie is opgenomen, wordt uitsluitend ter beschikking gesteld met het doel omwonenden te informeren. Deze inhoud, geheel of gedeeltelijk, mag niet worden verspreid, gepubliceerd of voor andere doeleinden gebruikt, tenzij met de voorafgaandelijke, schriftelijke toestemming van de opsteller van de presentatie en van de Stad.
De Stad kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten of onjuistheden in deze informatie.
Beschrijvend Bodemonderzoek voormalige brandweerkazerne
Update 30 november 2022
De derde afperkende fase is afgelopen.
Er is een vierde fase nodig om de verontreiniging in westelijke richting af te bakenen. Wanneer we daar geen nieuwe bron van verontreiniging vaststellen, kunnen we het onderzoek in de eerste helft van 2023 afronden en de resultaten toelichten.
Update 31 augustus 2022
Twee onderzoeksfases zijn uitgevoerd. Een 3e onderzoeksfase is nodig om de verontreiniging in grond en grondwater verder in kaart te brengen.
Onderzoek naar PFOS in aanpalende tuinen
In deze fase maken we ook een oplijsting van het gebruik van de tuinen zoals moestuinen, kippenrennen en kruidentuinen.
De omwonenden werden per brief uitgenodigd om deel te nemen aan een bevraging hierover. Die bevraging vind je hier ook terug.
Update 28 juli 2022
We hebben van de OVAM de resultaten van het verkennend bodemonderzoek in de onmiddellijke buurt van de voormalige brandweerkazerne ontvangen.
De toetsingswaarden van de bodemsaneringsnorm in aanpalende tuinen werden niet overschreden. De bodemverontreiniging is dus geconcentreerd op de brandweerkazerne zelf. Er werd wel een overschrijding van de toetsingswaarden voor grondwater vastgesteld. Een studiebureau bakent de verspreiding van de verontreiniging en de risico’s verder af. De voorzorgsmaatregelen blijven voorlopig van toepassing. De buurtbewoners zijn hierover ingelicht via een bewonersbrief die op 28 juli werd bedeeld.
Veelgestelde vragen
Nog vragen?
Heb je hiernaast nog vragen, dan kan je terecht bij de dienst Milieu en Landbouw via milieudienst@mechelen.be.
De stand van zaken rond PFOS in Mechelen kwam ook aan bod op de Raadscommissie Milieu, Energie, Duurzaamheid, Slimme stad, Mondiaal beleid en Onderwijs van 16 juni. Bekijk de video-opname van deze vergadering.
Tijdelijke invulling door Mest vzw
In afwachting van een definitieve invulling heeft Mest vzw de oude gebouwen voor 2 jaar in gebruik genomen. Mest neemt het tijdelijk beheer op zich en stelt het voor een korte periode ter beschikking van (startende) ondernemers. Ze creëren hiermee ruimte voor ambachtslieden en sociale initiatieven. Tegelijk behoeden ze het gebouw voor verval.
