Historiek. Vanwaar komt de verontreiniging?

Het voormalige CG Power Systems was een bedrijf gespecialiseerd in de productie van transformatoren. Bij verschillende industriële branden op het terrein werd er vermoedelijk PFAS-houdende blusschuimen gebruikt.

Bodemonderzoek

Op het terrein van CG Power Systems op de Antwerpsesteenweg 167 in Mechelen werd in 2022 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van PFAS.

In dit onderzoek werden op verschillende meetpunten verhoogde concentraties PFAS aangetroffen in het grondwater. Voor de bodemstalen waren de analyseresultaten geruststellend.

De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) besliste op basis van die informatie dat er verder onderzoek nodig was. Het bedrijf (curator) werd in 2022 aangemaand om een beschrijvend bodemonderzoek (BBO) te laten uitvoeren. Zo een BBO brengt in de eerste plaats de verontreiniging in kaart. Dit gebeurt onder meer door boringen uit te voeren (voor staalname van het vaste deel van de aarde) of peilbuizen te plaatsen (voor staalname van het grondwater). Deze afperking heeft als doel een driedimensionaal beeld te vormen van de verontreiniging in de bodem.

Eens de omvang en verspreiding van de verontreiniging gekend is, voert de bodemsaneringsdeskundige een risico-evaluatie uit om de risico’s op vlak van verspreiding, menselijke gezondheid en schade voor het milieu in te schatten. Op basis van deze risico-evaluatie besluit de bodemsaneringsdeskundige of er voor de verontreiniging al dan niet verdere maatregelen noodzakelijk zijn.

Op advies van het Agentschap Zorg (AZ) stuurden we brieven met no regret-maatregelen.

We adviseren op vraag van AZ&G om volgende maatregelen te nemen.

Maatregelen grondwater
Op de site en in een zone van 500 m rond de site:

  • Drink geen grondwater uit grondwaterputten en gebruik grondwater ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik het grondwater niet om uw moestuin te bevochtigen of zwembad(jes) te vullen.
  • Gebruik het grondwater enkel voor andere dingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten, en planten water geven.

Hoever staat het onderzoek nu?

De OVAM heeft een BBO met datum 24/02/2024 ontvangen voor de bodemverontreiniging.

Wat zijn de resultaten van het onderzoek?

Geen bodemsanering nodig voor PFAS.

Er gaat geen ernstig risico uit van de vastgestelde bodemverontreiniging met PFAS en deze moet dan ook niet gesaneerd worden. Daarom zijn er geen maatregelen of verdere bodemonderzoeken nodig voor PFAS.

Bodemsanering nodig voor PCB, trimethylbenzenen, chloorbenzenen, minerale olie, chloorethanen + 1,4-dioxaan en BTEX.

Er gaat een ernstig risico uit van deze vastgestelde bodemverontreiniging en deze moet dan ook gesaneerd worden. Daarom heeft de OVAM de saneringsplichtige aangemaand om de noodzakelijke bodemsanering uit te voeren. In afwachting van deze bodemsanering worden gewoonlijk gebruiksadviezen geformuleerd (zie verder).

In dit geval maakt de bodemsaneringsdeskundige een bodemsaneringsproject op om na te gaan op welke wijze de bodemsaneringswerken zo optimaal mogelijk uitgevoerd kunnen worden. Nadat de OVAM akkoord is gegaan met het bodemsaneringsproject en hiervoor een vergunning heeft verleend, kunnen vervolgens de effectieve bodemsaneringswerken uitgevoerd worden. Als deze werken afgerond zijn, maakt de bodemsaneringsdeskundige een eindevaluatieonderzoek op. Na beoordeling levert de OVAM een eindverklaring af. In een beperkt aantal gevallen is er nog nazorg nodig, bijvoorbeeld een opvolging van de grondwaterkwaliteit.

Gebruiksadviezen

Voor verontreinigde gronden zal de bodemsaneringsdeskundige op basis van de concrete situatie ter plaatse gewoonlijk gebruiksadviezen formuleren. Deze gebruiksadviezen zijn praktische handvatten om jou correct te informeren en bewust te maken van de gevolgen en risico’s bij het uitvoeren van bepaalde handelingen op of in de verontreinigde grond. Gebruiksadviezen kunnen betrekking hebben op het vaste deel van de bodem, op het grondwater of op beiden. Zo is het bijvoorbeeld perfect mogelijk dat er op jouw grond geen verontreiniging in het vaste deel van de aarde aanwezig is en er dus geen probleem is om een moestuin te hebben of kippen te houden maar dat er toch een gebruiksadvies is voor het oppompen en het gebruiken van grondwater.

Voor meer informatie over de gebruiksadviezen: ovam.vlaanderen.be/gebruiksadviezen.

Daar vind je per gebruiksadvies eveneens een infografiek met bijkomende duiding en toelichtende illustraties.

De OVAM zal de eigenaars/gebruikers/exploitanten van verontreinigde gronden uit het beschrijvend bodemonderzoek van deze gebruiksadviezen op de hoogte brengen via een bodemattest.

Als je geen bodemattest ontvangt, heeft de bodemsaneringsdeskundige in het kader van dit beschrijvend bodemonderzoek dus geen gebruiksadviezen voor uw grond geadviseerd.

Opheffen no regret maatregelen

Omdat het beschrijvende bodemonderzoek de omvang van de verontreiniging met PFAS in kaart brengt, is dus geweten waar deze verontreiniging zich bevindt. Daarom zijn de eerder geadviseerde no regret-maatregelen niet meer van toepassing.

Contactpersonen