Het Steen, een middeleeuwse gevangenis

Resten van het Steen op de Grote Markt

Bij het archeologisch onderzoek op de Grote Markt werden op de hoek met de Befferstraat de resten aangetroffen van het Steen. Deze middeleeuwse gevangenis fungeerde als centraal gevang in Mechelen. Over de exacte ligging, de omvang of het uitzicht van het gebouw was tot dan toe niets bekend. Het archeologisch onderzoek wijst uit dat de gevangenis gebouwd werd in de tweede helft van de 13de eeuw en grofweg twee eeuwen in gebruik bleef. De eerste historische vermelding van het Steen dateert uit 1287.

Het hoofdgebouw had een vierkant grondplan met dikke muren in zandsteen. Vermoedelijk had het de vorm van een toren. Jammer genoeg bleef er van dit gebouw nauwelijks iets bewaard, behalve dan de twee beerputten. Naast de toren bevonden zich nog enkele bijgebouwen. Een stuk keldermuur van een van deze bijgebouwen is bewaard in de ondergrondse parkeergarage.

Historische bronnen leren ons dat het systematisch opsluiten van delinquenten als straf pas ingang vond in de 17de en 18de eeuw. Voordien, tijdens de late middeleeuwen, werden mensen eerder opgesloten in afwachting van hun veroordeling of tot ze hun schulden hadden betaald. Het archeologisch onderzoek geeft meer inzicht in het dagelijks leven in de gevangenis. 

Dobbelsteentjes uit de beerputten van het Steen

De vulling van de twee beerputten (maar liefst 3646 liter bodemstaal) werd gezeefd en leverde een schat aan informatie op. Bij de meest opvallende vondsten behoren enkele terracotta spelborden voor het molenspel, een houten triktrakbord en niet minder dan 345 benen dobbelsteentjes. Dobbelen was een geliefd tijdverdrijf onder gevangenen! Ook resten van kledij en persoonlijke accessoires werden teruggevonden, waaronder een pelgrimsinsigne, gespen, riembeslag en schoeisel.

 

Ga verder naar het onderzoek van de dierlijke en plantaardige resten uit de beerputten of ga terug naar de beginpagina.