Deze website maakt gebruik van cookies. Door gebruik te maken van deze website geef je toestemming voor het plaatsen van cookies.
VerbergMeer informatie
header-jonas_1.jpg

Bos- en natuurgebieden

Mechelen wordt doorkruist door de Dijle, Nete, Rupel en Zenne en herbergt een groot aantal bos- en natuurgebieden.

Natuurgebieden

Den Battelaer (beheer: Natuurpunt, grootte 33 ha)

  • Vlakbij het Zennegat vinden we een merkwaardig valleigebied. Een landschap waarin zich drie natuurgebieden bevinden: het Thiebroekbos, Den Battelaer en de Oude Dijlearm. Het gebied is gelegen ten westen van de wijk Battel en is ingeklemd tussen de Zenne, de Leuvense Vaart en de Gentse Steenweg.
  • Het landschap is cultuurhistorisch gezien zeer waardevol. Eeuwenlang werden de weilanden (vloeibeemden) hier gecontroleerd bevloeid met rivierwater. De sloten, sluizen en dijken zijn daar de stille getuigen van. Die vochtige weilanden werden gebruikt voor de productie van gras en hooi. Veel van de voormalige weilanden tussen de Zenne en de vaart werden echter opgeplant met populieren, waardoor het aspect van een vloeibeemdenlandschap grotendeels verloren is gegaan. De voorbije jaren zorgden de Stad Mechelen en Natuurpunt voor een ommekeer, waardoor herstel van het oorspronkelijke landschap mogelijk werd: in het natuurgebied Thiebroekbos kocht de Stad Mechelen verschillende hectare natuur aan, en het bos werd ingericht als openbaar wandelbos. Het beheer van Den Battelaer kwam in handen van Natuurpunt. 

Fort van Walem (beheer: Natuurpunt, grootte 2,2 ha)

  • Het fort van Walem heeft een bijzondere historische waarde binnen de ganse Antwerpse fortengordel, zowel op militair als op vestingbouwkundig vlak. Het fort vertegenwoordigt een uniek ‘overgangstype' tussen de bakstenen forten uit het ‘Brialmonttijdperk' en de nieuwere betonnen pantserforten uit het begin van de 20ste eeuw. Heel wat vestingbouwkundige waarden en details zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven (waaronder een waarnemerklok en delen van een pantserkoepel). Bijna geen enkel ander fort draagt zulke zichtbare sporen van de ongelijke strijd tussen het Duitse en Belgische leger in september 1914. De natuur, die zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld, is van een uitzonderlijke kwaliteit. Door de rust die het domein biedt is het een belangrijk toevluchtsoord voor heel wat zeldzame dieren. Dankzij de overwinterende vleermuizen geniet het fort zelfs een Europese bescherming.
  • Het fort is niet vrij toegankelijk omdat het bouwvallig is. Natuurpunt Kern Mechelen plant elk seizoen een geleide wandeling in het fort. Het fort van Walem ligt langs de Antwerpsesteenweg (N1) net ten zuiden van het dorp van Walem. Lijnbus 500: halte fort Walem.
  • Meer info: Bezoekerscentrum Mechels Rivierengebied, Muizenhoekstraat 7, Muizen, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be, 015 43 61 09.

Mechels Broek (beheer: Natuurpunt, grootte 100 ha)

  • Het Mechels Broek is een nat en open moeras dat tot het vroegere natuurlijke overstromingsgebied van de Dijle behoort. De grote zandwinningput is erg in trek bij heel veel watervogels als rust- en eetplaats. In de nabijheid is er een bezoekerscentrum. Gezinnen met kinderen tussen 5 en 11 jaar kunnen in het bezoekerscentrum een 'broekzakje' uitlenen voor een leuke doewandeling in het Mechels Broek. In het voorjaar zie je dat blauwborsten, rietzangers, waterrallen, zomertalingen het Mechels Broek uitkiezen om hun gezinnetje uit te breiden. In het najaar blijven heel visarenden en kiekendieven wat hangen om uit te rusten van de grote trek die ze ondernemen. De winter is dan weer ideaal om grote groepen eenden te zien. In een moerasgebied als het Mechels Broek kunnen ook amfibieën niet ontbreken. De vele sloten die vroeger door de landbouwers gegraven werden, zijn samen met de bomputten uit de Tweede Wereldoorlog een ideale leefplaats voor groene kikkers, alpenwatersalamanders en kleine watersalamanders. De plantenrijkdom heeft het Mechels Broek vooral te danken aan de vroegere overstromingen van de Dijle. Het open karakter van het gebied moet behouden blijven en voldoende nat zijn met periodes van rust, zodat de broedvogels ongestoord hun kroost kunnen grootbrengen. Galloways werken mee aan het behouden van de openheid van het gebied.
  • Laarzen of stevig schoeisel zijn aangewezen in natte periodes. Honden welkom, aan de leiband. Enkel op de paadjes naar de kijktoren en kijkhut zijn honden niet toegelaten. Kinderwagens met grote wielen kunnen in droge periodes, maar moeten wel over koeienpoortjes getild worden.
  • Meer info: Bezoekerscentrum Mechels Rivierengebied, Muizenhoekstraat 7, Muizen, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be, 015 43 61 09.

Robbroek (beheer: Agentschap voor Natuur en Bos)

  • Het Robbroek is nog slechts een fractie van de uitgestrekte vochtige natuurgebieden in het Mechelse. Het vroegere moeras wordt ontwaterd met sloten en dwarssloten, de Zenne werd grotendeels rechtgetrokken en de dijken zijn opgehoogd. In de jaren 1950-1960 werd het Robbroek grotendeels ingeplant met populier. Vanaf de jaren 1990 werden deze gekapt.
  • Het Robbroek kent een grote variatie aan moeras- en rietvogels (wilde eend, wintertaling, waterhoen, sprinkhaanrietzanger, blauwborst) en roofvogels (buizerd, sperwer). Ook allerlei andere dieren voelen zich hier thuis, zoals groene en bruine kikker, gewone pad en kleine- en alpenwatersalamander, wezel en bunzing.
  • Op termijn wil het Agentschap voor Natuur en Bos hier komen tot een open moeraslandschap, typisch voor een rivierdal. Begrazing met gallowayrunderen en konikpaarden houdt de verruiging van de graslanden en moerasvegetaties in de hand.
  • Doorheen het Robbroek loopt een wandelpad dat je langs idyllische knotwilgen en houtkanten leidt. Het pad loopt ook door het begrazingsgebied met de konikpaarden en de gallowayrunderen. Grote grazers en honden gaan niet samen. Honden, zelfs aangelijnd, zijn daarom niet toegelaten. Hou afstand van de grazers en voeder hen niet. Het terrein is bereikbaar via de Oude Leestebaan, Schouwbroekstraat en de Warandestraat.
  • Meer info: https://www.natuurenbos.be/Robbroek

Spildoornvijver in Battenbroek (beheer: Agentschap voor Natuur en Bos)

  • Het Battenbroek ligt aan de monding van Nete en Dijle, het is geen geïsoleerd natuurgebied, want de natuur in de benedenvalleien van de Nete, de Dijle, de Zenne en de Rupel in het Mechels rivierengebied vormen één groot groen lint.
  • Natuurpunt organiseert regelmatig geleide wandelingen. Wandelen in het Battenbroek kan via de Battenbroek en Blarenberglaan.
  • Meer info: https://www.natuurenbos.be/spildoorn

Eglegemvijver in Hombeek (beheer: Agentschap voor Natuur en Bos)

  • De Eglegemvijver, die in de volksmond ook wel eens 'de put' genoemd wordt, is een waterplas die ontstaan is bij de aanleg van de E19. Het is sindsdien uitgegroeid tot een natuurgebied, waar je kunt zeilen, windsurfen en hengelen. Ook de fiets- en wandelliefhebbers komen er aan hun trekken! Een wandeltochtje rond de vijver telt ongeveer 3 kilometer.
  • Hoofdingang via Eglegemweg 1-3, 2811 Hombeek, met hondenweide
  • Meer info: https://www.natuurenbos.be/eglegemvijver

Bosgebieden

Thiebroekbos (beheer: Stad Mechelen, grootte 14 ha)

  • Vlakbij het Zennegat, in de driehoek gevormd door Zenne, Dijle en Gentsesteenweg, vinden we een merkwaardig valleigebied. Een landschap waarin zich drie natuurgebieden bevinden: het Thiebroekbos, Den Battelaer en de Oude Dijle-arm. Thiebroekbos maakt ook deel uit van het beschermd landschap Zennegat-Battenbroek en is gelegen tussen de Gentsesteenweg, de Leuvense Vaart en achter de voetbalvelden van SK Heffen.
  • Het gebied Thiebroek is ontstaan na de 19de eeuw. Door regelmatige indijkingen werd de loop van de Zenne geleidelijk verschoven naar haar huidige bedding. Tussen de ingedijkte Zenne en de Leuvense vaart werden gronden drooggelegd. Ze werden tot na WO I gebruikt als vloeibeemden en hooiweiden. Op sommige plaatsen is het vroegere bevloeiingssysteem met greppels en sluizen nog aanwezig. In de eerste helft van de 20ste eeuw werden de meeste van de beemden aangeplant met populieren. Het 14 ha grote bos zelf is echter niet 'nat' maar is eigenlijk een opgehoogd stort. In de jaren 1930-1950 werd een deel van het Thiebroek (het huidige bos) opgehoogd met 'schipmest' afkomstig van de stad Antwerpen, aangevoerd per boot. Na 1930 werden bovenop het huisvuil populieren aangeplant. In de loop van de jaren werden verschillende populieraanplantingen gekapt en vervangen door gemengd loofhout. Daarom is het bos nog een vrij jong bos.
  • Voor het beheer van het bos werd een beheerplan opgemaakt en wordt er samengewerkt met het Agentschap voor Natuur en Bos.
  • Doorheen Thiebroekbos loopt een wandelpad. Bedoeling is om op termijn de aansluiting te maken met het natuurgebied Den Battelaer.
  • Meer info: dienst Natuur- en groenontwikkeling Stad Mechelen, 015 29 79 09, natuurengroenontwikkeling@mechelen.be.

Kauwendaal, (beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha) nog in opmaak

Geerdegem (speel)bos (beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha ), nog in opmaak

Bos Lakenmakerstraat (Beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha), nog in opmaak

Kerkenblok(speel)bos (Beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha), nog in opmaak

Papenhof (speel) bos (Beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha), nog in opmaak

Bos Bethanienpolder (Beheer: Stad Mechelen, grootte xx ha), nog in opmaak

Gerelateerde pagina’s

Tobania
Stadsbestuur Mechelen
Huis van de Mechelaar
Reuzenstraat 1, 2800 Mechelen  
T 0800 20 800, onthaal@mechelen.be

Correspondentieadres
Grote Markt 21, 2800 Mechelen